การทำงานทางไกลในประเทศไทย 2025: สิทธิของพนักงานและหน้าที่ของนายจ้าง
หลังจากสถานการณ์ COVID-19 รูปแบบการทำงานได้เปลี่ยนไปอย่างถาวร โดยเฉพาะอย่างยิ่ง “การทำงานทางไกล” หรือ Remote Work ได้กลายเป็นแนวทางใหม่ในองค์กรจำนวนมาก ไม่เพียงแต่ภาคเทคโนโลยีเท่านั้น แต่ยังครอบคลุมถึงงานบัญชี การตลาด ดิจิทัล และการให้คำปรึกษา
จากผลสำรวจของกระทรวงแรงงานปี 2024 ระบุว่า มากกว่า 34% ของพนักงานในไทยมีประสบการณ์การทำงานทางไกล โดยบางส่วนทำงานเต็มเวลาและบางส่วนในรูปแบบ Hybrid
กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการทำงานทางไกลในประเทศไทย
กฎหมายหลักที่เกี่ยวข้อง:
ในปี 2025 กฎหมายไทยยังไม่กำหนดบทบัญญัติเฉพาะเจาะจงสำหรับงานทางไกล แต่ได้มีการออกแนวทางและประกาศกระทรวง เพื่อใช้เป็นกรอบปฏิบัติแก่ทั้งนายจ้างและลูกจ้าง
สิทธิของพนักงานในการทำงานทางไกล
1. ค่าตอบแทนเท่าเทียม
- พนักงานทางไกลมีสิทธิได้รับเงินเดือน ค่าล่วงเวลา โบนัส และสวัสดิการเช่นเดียวกับพนักงานที่ทำงานในสำนักงาน
- ห้ามเลือกปฏิบัติในการประเมินผลงานหรือการเลื่อนตำแหน่ง
2. เวลาในการทำงานที่ชัดเจน
- เวลาทำงานไม่เกิน 8 ชั่วโมงต่อวัน หรือ 48 ชั่วโมงต่อสัปดาห์
- การทำงานล่วงเวลาต้องได้รับความยินยอมและมีค่าตอบแทน
- สิทธิในการตัดขาดจากการทำงาน หลังเวลางาน (Right to Disconnect) ได้รับการสนับสนุนในร่างกฎหมายปี 2024
3. ค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้อง
แม้กฎหมายยังไม่บังคับ แต่นายจ้างหลายแห่งให้ สวัสดิการเพิ่มเติมสำหรับพนักงานทางไกล:
| รายการ |
ค่าเฉลี่ยที่จ่าย (บาท/เดือน) |
หมายเหตุ |
| ค่าบริการอินเทอร์เน็ต |
500 – 1,000 |
จ่ายรายเดือนหรือแบบเบิกตามจริง |
| ค่าไฟฟ้า |
200 – 500 |
ตามจำนวนวันทำงานที่บ้าน |
| ค่าซื้อ/เช่าอุปกรณ์ |
สูงสุด 15,000 |
คอมพิวเตอร์, โต๊ะ, เก้าอี้ |
4. ความปลอดภัยของข้อมูลและสิทธิส่วนบุคคล
- ห้ามใช้อุปกรณ์เฝ้าระวังโดยไม่ได้รับความยินยอม
- การบันทึกหน้าจอหรือกล้องต้องแจ้งล่วงหน้าและมีเหตุผลทางธุรกิจ
- นายจ้างต้องปฏิบัติตาม PDPA 2562 ในการจัดเก็บและใช้ข้อมูลพนักงาน
หน้าที่ของนายจ้างภายใต้การทำงานทางไกล
1. จัดทำข้อตกลงหรือสัญญาที่เป็นลายลักษณ์อักษร
- กำหนดสถานที่ทำงาน เวลา รายงานผล ความปลอดภัย และการประเมิน
- สัญญาควรแนบกับสัญญาจ้างหลักหรือจัดทำเป็นภาคผนวก
2. การบริหารความปลอดภัยและสุขภาพ
- ให้คำแนะนำด้านการจัดโต๊ะทำงานที่ถูกหลัก (ergonomics)
- มีมาตรการป้องกันความเครียดหรือความโดดเดี่ยวของพนักงาน
- จัดอบรมด้านสุขภาพจิตอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง
3. จัดหาเครื่องมือและระบบรักษาความปลอดภัยทางไซเบอร์
- ระบบ VPN, โปรแกรมป้องกันไวรัส และการยืนยันตัวตนสองชั้น
- ฝึกอบรมเรื่องการรักษาความลับข้อมูล
- ระบบ cloud storage เช่น Google Drive, Microsoft 365
สถิติการทำงานทางไกลในประเทศไทย (2563–2568)
| ปี |
% พนักงานทางไกล |
สาขาหลักที่ใช้การทำงานทางไกล |
หมายเหตุ |
| 2563 |
9.5% |
เทคโนโลยี, การศึกษา |
ช่วง COVID-19 |
| 2565 |
19.8% |
ดิจิทัล, กฎหมาย, การบัญชี |
รูปแบบ Hybrid เริ่มชัดเจน |
| 2567 |
27.4% |
การตลาด, ออกแบบ, ที่ปรึกษา |
รัฐสนับสนุนผ่านนโยบายแรงงานยืดหยุ่น |
| 2568* |
33.2% (คาดการณ์) |
เกือบทุกภาคยกเว้นการผลิต |
ตามแผน Thailand 4.0 |
ขั้นตอนการดำเนินการสำหรับองค์กร
ขั้นที่ 1: ประเมินตำแหน่งที่เหมาะสม
- เลือกตำแหน่งที่สามารถวัดผลได้และไม่ต้องเข้าถึงทรัพยากรเฉพาะ
- พิจารณาความเสี่ยงด้านข้อมูลและลูกค้า
ขั้นที่ 2: วางโครงสร้างและนโยบาย
- เขียนข้อกำหนดเรื่องเวลา รายงาน KPI และช่องทางติดต่อ
- ชี้แจงสิทธิและหน้าที่ให้ชัดเจนทั้งสองฝ่าย
ขั้นที่ 3: จัดหาเครื่องมือ
- โปรแกรม Zoom, Slack, Trello สำหรับสื่อสาร
- ใช้ระบบติดตามงานและเก็บข้อมูลบนคลาวด์
- ติดตั้งซอฟต์แวร์ป้องกันภัยคุกคามทางไซเบอร์
ขั้นที่ 4: ตรวจสอบและปรับปรุง
- ประเมินผลการทำงานรายเดือนหรือรายไตรมาส
- รับฟังข้อเสนอแนะจากพนักงาน
- อัปเดตนโยบายตามกฎหมายหรือแนวโน้มใหม่
คำถามที่พบบ่อย (FAQ)
ถ้านายจ้างสั่งให้ทำงานจากบ้าน พนักงานสามารถปฏิเสธได้หรือไม่?
ขึ้นอยู่กับข้อตกลงในสัญญา หากไม่ได้ระบุไว้ชัดเจน พนักงานมีสิทธิไม่ยอมรับได้
การทำงานทางไกลมีสิทธิได้รับประกันสังคมหรือไม่?
มีสิทธิเท่าเดิมภายใต้มาตรา 33 หากเป็นพนักงานประจำและมีการส่งเงินสมทบตามปกติ
ถ้าเกิดอุบัติเหตุระหว่างทำงานที่บ้าน จะได้รับคุ้มครองหรือไม่?
หากเป็นอุบัติเหตุที่เกิดในเวลางานและเกี่ยวข้องกับงาน สามารถขอชดเชยได้ตาม พ.ร.บ.แรงงาน
สรุป
การทำงานทางไกลเป็นทางเลือกที่ได้รับความนิยมในประเทศไทย และจะกลายเป็น “มาตรฐานใหม่ของการจ้างงานในยุคดิจิทัล” อย่างไรก็ตาม ทั้งนายจ้างและลูกจ้างควรเข้าใจถึง สิทธิ หน้าที่ และความเสี่ยง ที่เกี่ยวข้อง พร้อมดำเนินการอย่างเป็นระบบ เพื่อสร้างความยั่งยืนและความสมดุลระหว่างชีวิตกับการทำงาน
Law24-th.com 
